Şamil "Elveda Kafkas Dağlan"

Gürcü yazar Elizbar Ubilava, yeni romanı Şamil'de Kafkasya'nın efsanevi direniş lideri Şeyh Şamil'in dramatik yaşamını ele alıyor. Şeyh Şamil klasik Rus edebiyatının sık sık konu aldığı bir kişiliktir. Ubilava, romanında Şamil'in özgürlükçü yanı yanında, yenilgisine yol açan tutucu yanlarını da işliyor. Bu yaklaşımıyla günümüz Kafkasya'sında varolan tıkanmalara da bir yerde işaret etmiş oluyor.

Şamil'in Yazım Öyküsü:
Şamil'in savaşla ilgili yaşamını anlatan geniş düzyazı yapıtları oluşturmak için uzun süredir hazırlanıyordum. Şamil ve genelde Kafkasya savaşlarıyla ilgili önemli yapıtları incelemeyi ve Dağıstan'ın tarihi yerlerini görmeyi romanı yazmaya başlamak için yeterli görmedim. Dağlıların yaşam gerçeklerini, müritlerin savaş arzularını henüz tam olarak anlayamadığımı hissediyordum.

Kimden yardım isteyecektim? Sonunda Lev Tolstoy'u seçtim. Seçkin bir yazar olan Tolstoy, Kafkasya âaşığı ve Kafkasya savaşlarında bulunmuş biriydi. Rus ve diğer Hıristiyan uluslara karşı başkaldıran Müslüman dağlıların baskınlarının her ayrıntısını büyük bir sanatsal ustalıkla anlatmıştır. Tarihi gerçekleri, sanatsal doğrulukla anlatmanın eşsiz bir örneği olan Lev Tolstoy'un Hacı Murat'ı bugün de bizi hayretler içinde bırakmaktadır.

Böylece, Hacı Murat'ı ve Lev Tolstoy'un diğer öykülerini Gürcüce'ye çevirmek düşüncesi oluştu bende. Bu düşünce, bu büyük yazarın öğrencisi ve onun harika dünyasının kiracısı olmamı sağladı.

Bu tarihi roman Şamil'in dünyaca bilinen savaşlarının son beş yılını kapsamaktadır.

Olay, Kırım kampanyası zamanında 1854 yılının yaz aylarında Şamil'in on bin müritten oluşan ordusunun Kaheti'ye saldırması, Tzinandali'yi talan etmesi ve kalabalık esir grubu ve büyük ganimetlerle Dağıstan'a dönmesiyle başlıyor; eserin son sahneleri 1859 yılında General Bariatinski başkanlığında, Şamil'in Cunibi köyünde esir alınarak uzaklara, Kaluga'ya götürülmesidir.

Ertesi gün, esir Şamil'in bulunduğu dağ köyü, Keherdağ'da askeri resmi geçit tören düzenlendi. Biraitanski, Kafkas savaşlarını zaferle sonuçlanması nedeniyle onları kutladı ve Şamil'in esir alınmasında aktif görev aldıkları için onlara, başyöneticiliğin belirlediği on bin manatlık ödülü dağıttı.

Şamil Temirhanşura'ya, Grigol Orbeliani'nin eski konağına götürdüler. Şamil burada hastalandı ve onu on gün yattığı hastaneye götürdüler.

Hasta olduğu sırada beyaz formalı Rus bir hemşire Şamil'in başından ayrılmıyordu. Hastaneden çıkacağı sırada Şamil'e bu hemşirenin, bir süre önce ölen oğlu Cemaleddin'in nişanlısı Ala Korşunova olduğunu söylediler!

Şamil, tahilsiz oğlunu hatırlayınca gözleri doldu. Korşunova'ya acıyarak baktı ama hiç bir şey söylemedi. Sessiz ve başı eğik bir halde, Korşunova'nın önünde uzun süre durdu.

Kısa süre sonra Şamil, Korşunova'ya da, oğlunun hayaline de, anavatanına da veda etti.

Hoşçakalın Kafkas dağları!

Bu Rusya'ya giden Şamil'in son haykırışıydı.


*Gürcüce yayınlanan roman, iki kez büyük tirajlarla basıldı ve her iki kez de çıkar çıkmaz tükendi. Yakın zamanda Rusça olarak da yayımlanacaktır. Roman bazı okulların 8. sınıf Gürcü dili ve edebiyatı ders programına da girmiştir (Tbilisi 1992).



Eser: ŞAMİL "Elveda Kafkas Dağları"
Yazarı: Elizbar Ubilava

Türkçesi:  Hacer İyem

Yayınevi : Belge Uluslararası Yayıncılık
Divan Yolu Caddesi Binbirdirek İşhanı No: 15/1 Sultanahmet - İstanbul
Tel.-Fax: (0212) 517 44 53 -  (0212) 638 34 58


ŞAMİL "Elveda Kafkas Dağları"  kitabını Chveneburi.Net'ten de temin edebilirsiniz. [email protected] mail adresine e-mail göndererek ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.