Tarih Yazılan Çveneburi Gecesi-3

İnegöllü gençlerin alkışlarla tempo tutulan “Samaia” adlı danslarının ardından önce Eteri Goradze Yavuz sahne aldı ve “Kartveloba damilotse ğmerto, Rats am kveknad sikvaruli mepobs, hmali avlesot Kartvelebo” adlı şarkıları söyledi. 

İstanbul’da bulunan Gürcü piyanist Mikhail Cumberidze ise, önce Dolidze’nin ünlü “Keto ve Kote” operasından Kartuli’yi ardından da Paliaşvili’nin “Daisi” operasından Kartuli’yi seslendirdi. 

Gecenin mönüsündeki; tavuk, haçapuri, soğuk meze, salata, tatlı,çay, kahve ve çeşitli aperatifler Çveneburiler tarafından devam eden program eşliğinde büyük bir keyifle, neşeyle yenildi. 

Geceye katılanların büyük bir keyif aldığı ve tam kıvama geldiği bu dakikalarda, 50. sayı özel organizasyonun kusursuz olması için gecesini gündüzüne katarak sadece sayılı saatlerde uyku uyuyan İberya Özkan (Melaşvili), bir diğer sürprizini patlattı. 

Bu kez de yıllar öncesinden çıkıp gelen İstanbul Kafkas–Gürcü Müziği Topluluğu, Çveneburi gecesinde sahne aldı. 1983 yılında ilk kurulduğunda 10 kişi olan grubun 7 üyesi büyük bir nostaljiyle, bu özel gecede Çveneburilerle buluştu. 

Yine İberya Özkan (Melaşvili)’nin önderliğinde üniversitede okuyan Gürcü öğrencilerden kurulan grup üyeleri uzun bir süre birlikte çalıştı, ses ve video kayıtları yaptılar; repertuarlarındaki şarkı sayısı 35’e ulaştı. Ancak erkek üyelerin askere gitmesiyle grup dağıldı. 

Yıldız Akköy (Begvadze), Elmas Atabay (Tavadidze), Güneş Usta (Begvadze), Ergün Atabay (Kokoladze), Hüsnü Sarı (Tavartkiladze) ve İberya Özkan (Melaşvili)’den oluşan İstanbul Kafkas–Gürcü Müziği Topluluğu’nun seslendirdiği “Simğera Sakartveloze, Kuça kuça davdivar ve Şamil” isimli şarkılar, yine izleyenleri yıllar öncesine aldı götürdü. 

Özellikle, ilk günkü dinamizm ve kıvraklığından hiçbir şey kaybetmediği gece boyunca gözlenen Ergün Atabay (Kokoladze)’nin o tatlı heyecanıysa izleyenlerin takdirini kazandı. 

Gecenin lokomotifi İnegöl Kafkas bir kez daha sahne aldı. “Davluri ve Kartuli” dansları izleyenleri yine coşturdu. 

Bu kez Artvin İmerhev’li akordeoncu Erol Aklan (Tsodnadze), Çamlıhemşin’li tulumcu Harun Turan ve dolideyse Eşref Şentürk ve Remzi Şen eşliğinde sahneye fırlayan konuklar da kurtlarını dökme fırsatı buldu. Tempolu Gürcü müziği eşliğinde danseden horon tepen konuklar, İnegöl Kafkas Grubuna nazire yaparcasına kıvrak figürler sergiledi. 

Türkiye’deki Gürcü müziği’nin önemli kilometre taşlarından bir diğeri olan Kafdağı Müzik Grubu’nun da yine gecenin bir sürprizi olarak yeniden bir araya gelmesi ve “Benim güzel memleketim, Artvin türküleri potporisi, Tuşeti şarkıları potporisi, Gürcü ezgileri potporisi, Acara şarkıları potporisi” seslendirmesi davetlileri iyice coşturdu. 

Yine İberya Özkan (Melaşvili) tarafından 1993 yılında Bursa’da temeli atılan Kafdağı Müzik Grubu, ilk kurulduğunda 17 kişiden oluşuyordu. Ancak daha sonra İberya Özkan (Melaşvili)’nin evlilik nedeniyle Bursa’dan ayrılarak İstanbul’a yerleşmesi sonucunda grup bu şekilde devam edemedi. 

Ancak “Kafdağı’ndan Ezgiler”, “Kafdağı’ndan Anadolu’ya” grubun iki önemli kaset çalışması olarak bu dönemde Türkiye’deki Gürcü müziğinin en önemli kilometre taşları olarak arşivlerimizdeki yerini aldı. Son dönemde müzik marketlerde bulunmayan bu iki önemli çalışma, yeni bir firmayla yapılan anlaşma sonucunda Ocak ayından itibaren raf ve tezgahlardaki yerini alacak. 




3. Bölümün Sonu

Gaffar Yılmaz (Katamadze)


ინეგოლის კავკასიურმა ანსამბლმა, რომელმაც ცეკვა “სამაია” შეასრულა.   მოცეკვავეთა შემდეგ ჯერ  ეთერ გორაძე იავუზი გამოვიდა  სიმღერებით: “ქართველობა დამილოცე ღმერთო”, “რაც ამქვეყნად სიყვარული მეფობს” და “ხმალი ავლესოთ ქართველებო”, შემდეგ კი ქართველმა პიანისტმა მიხეილ ჭუმბურიძემ დოლიძის “ქეთო და კოტედან” და ფალიაშვილის “დაისიდან” ქართული შეასრულა.

საღამოს მენიუში შედიოდა ქათამი, ხაჭაპური, ცივი საუზმეულობა, სალათი, დესერტი, ყავა, ჩაი და მრავალნაირი აპერატივი, რომელიც სიამოვნებით იქნა მირთმეული. მაშინ, როდესეც საღამოს სტუმრების სიამოვნება ზენიტზე იყო, იბერია ოზქან მელაშვილმა, რომელმაც თავი არ დაიზოგა ამ განსაკუთრებული საღამოს უნაკლოდ ორგანიზებისათვის, კიდევ ერთი სიურპრიზი მოაწყო.  ამჯერადაც წლების წინ ჩამოყალიბებულმა  “სტამბულის კავკასიურ – ქართული მუსიკის” ანსამბლმა დაიკავა სცენა.

1983 წელს, მაშინ როდესაც პირველად შეიქმნა ანსამბლი, იგი 10 წევრისაგან შედგებოდა. ამ განსაკუთრებულ საღამოს ჩვენებურებს ანსამბლის 7 წევრი შეხვდა. ეს ანსამბლიც იბერია ოზქანის (მელაშვილი)  თაოსნობით შეიქმნა და იგი უნივერსიტეტის ქართველი სტუდენტებისაგან შედგებოდა. ანსამბლის წევრები დიდი ხნის მანძილზე მუშაობდნენ ერთად და ფონო და ვიდეო ჩანაწერები შექმნეს. ნსამბლის რეპერტუარის რაოდენობამ 35-ს მიაღწია, მაგრამ ვაჟების ჯარში გაწვევამ ანსამბლის დაშლა გამოიწვია .ანსამბლის წევრები არიან: ილდიზ აქქოი (ბეგვაძე), ელმას ათაბაი (თავადიძე), გუნეშ უსტა (ბეგვაძე), ერგუნ ათაბაი (ქოქოლაძე) და იბერია ოზქანი (მელაშვილი).

"სტამბოლის კავკასიურ-ქართული მუსიკის”ანსამბლის მიერ შესრულებულმა სიმღერებმა: “სიმღერა საქართველოზე”, “ქუჩა-ქუჩა დავდივარ” და “შამილი” – მსმენელი კვლავ წარსულში გადაიყვანა. განსაკუთრებით აღსანიშნავია, რომ  წლებმა ვერაფერი დააკლო ერგუნ ათაბაის დინამიზმსა და სისხარტეს და მან თავისი აღმაფრენით მაყურებელთა სიმპატია დაიმსახურა. საღამოს “ლოკომოტივი,” ინეგოლის ანსამბლი, კიდევ ერთხელ გამოვიდა სცენაზე და მაყურებელი კვლავ გაახალისა “დავლურითა” და “ქართულით”. ამჯერად,  ართვინელი, იმერხეველი ეროლ აქლანი (ცოდნაძე) – აკორდეონეთ, ჩამლიჰემშინელი ჰასან ტურანი – ჭიპონითა და დოლით ეშრეფ შენთურქი და რემზი შენის აკომპანირებით სცენაზე გამოვიდნენ სტუმრები და ცეკვის ჭია გაახარეს. სტუმრები სწრაფი ქართული მუსიკის თანხლებით ცეკვავდნენ და ინეგოლის ანსამბლისთვისაც  შესაშურ ჩახვეულ ფიგურებს ასრულებდნენ.

საღამოს კიდევ ერთი სიურპრიზი იყო ანსამბლი “ქავდაღი”,რომელიც თურქეთში ქართული მუსიკის განვლილ პერიოდს ასახავს. მის მიერ შესრულებულმა “ჩემი ლამაზი ქვეყანა”, “ართვინის ხალხური სიმღერების პოპური”, “თუშური სიმღერების პოპური”, “ქართული მელოდიების პოპური”, “აჭარული სიმრერების პოპური”- მსმენელი აღაფრთოვანა. ანსამბლს “ქავდაღი” 1993 წელს, ბურსაში, ისევდაისევ იბერია ოზქან მელაშვილმა  ჩაუყარა საფუძველი.  თავიდან ანსამბლი 17 წევრისაგან შედგებოდა, მაგრამ მას შემდეგ, რაც იბერია ოზქან მელაშვილი ქორწინების შემდეგ სტამბულში გადავიდა, ანსამბლმა ძველი შემადგენლობით ვეღარ იარსება. მიუხედავად ამისა, ჩვენს არქივებში მნიშვნელოვანი ადგილი დაიკავა ორმა კასეტამ: “მელოდიები ქავდაღიდან” და “ქავდაღიდან ანატოლიისაკენ”, რომლებიც თურქეთში ქართული მუსიკის განვლილი პერიოდის ყველაზე მნიშვნელოვანი ნამუშევარია. ამ ორ უმნიშვნელოვანეს ნაწაროებს, რომლებიც ბოლო დროს მუსიკალურ მარკეტებში დეფიციტადაა ქცეული,  იანვრიდან კვლავ ვიხილავთ თაროებზე, რაც ახალ ფირმასთან წარმოებული შეთანხმების ლოგიკური შედეგი იქნება.


მესამე ნაწილის დასასრული

გაფფარ ილმაზ (ქათამაძე)